Bát nước ân tình

Nguyễn Hữu Cảnh

Bát nước ân tình

                                                                 

    

       Buổi chiều mùa hè nắng dịu dần,cơn gió mơn man thổi từ bờ sông Yên về mát rượi. Ánh trăng đã lấp ló sau lũy tre làng. Công việc đồng áng dường như đã vơi, tôi đôn đả chạy sang nhà bác Tư và dượng Ba để mời sang nhà tôi uống nước. Cũng như bao lần trước,hễ nấu được ấm chè xanh là bố tôi thế nào cũng sai tôi mời các bác sang cùng uống cho bằng được .Bên bát nước chè xanh,trò chuyện việc làm đồng, gương mặt bố tôi rạng ngời hạnh phúc. Trong đôi mắt trẻ thơ của tôi, hình như bố chỉ cần uống nước chè xanh là đã no mà chẳng cần ăn. Bởi lẽ mỗi lần như thế, mẹ tôi thường giục bố đi ăn cơm nhưng ông nào có để ý đến .

     Chẳng biết tập tục uống nước chè xanh có tự bao giờ,nhưng ở quê tôi nhà nhà ai cũng thích. Mỗi lần đi chợ Túy Loan về,mẹ tôi bao giờ cũng mua một bó chè xanh to tướng để chia nhau cho bà con trong xóm. Mẹ tôi khéo léo phân ra từng bó nhỏ đều nhau, cẩn thận để gần ảng nước giữ ẩm cho chè tươi lâu mà nấu được nhiều ngày. Những lá úa ,lá sâu được ngắt bỏ. Mẹ tôi bảo, muốn mua được bó chè ngon phải chọn chè có lá thật tươi xanh, vừa ngắt từ cây chè xuống. Cây chè được trồng ở nơi tiếp nhận nhiều ánh sáng mặt trời. Màu xanh lá chè không được đậm quá hoặc nhạt quá, nếu đậm thì chè đã già,nhạt quá thì cây chè còn non, uống không được ngon.Mẹ tôi tỉ mẩn bẻ từng đốt cây chè bỏ vào nồi. Phần gốc, cọng to mẹ đặt xuống dưới, phần ngọn cây chè mẹ xếp trên cùng. Làm như thế khi đun nấu cọng chè chín đều, lấy hết được nhựa chè.

      Muốn nấu được ấm chè ngon quan trọng là nước.Nước nấu chè xanh phải trong và không được có phèn. Nếu nước bị nhiễm phèn thì ấm chè khi nấu ra nước sẽ đục như nước vối uống không ngon,để không được lâu, chóng ôi thiu, nhiều khi không dùng được. Giếng lấy nước nấu chè xanh phải ở nơi cao ráo, cách xa ruộng đồng. Ở quê tôi có nhiều giếng nhưng duy nhất chỉ có giếng Bà Tổ ở cuối làng là nấu được chè xanh mà thôi. Dường như trời đã tặng cho làng tôi ,một vùng đồng chiêm trũng thấp lụt, mạch nước ngầm tuyệt hảo để dân làng nấu nước chè xanh. Bởi không có giếng nào nấu nước chè xanh ngon hơn nguồn nước nơi đây. Bàn tay khéo léo nấu ấm chè xanh của mẹ tôi qua các thao tác mới nâng niu làm sao! Củi nấu nước chè được mẹ chọn lựa kỹ. Củi gỗ phải săn chắc phơi thật khô để lửa được tốt .Khi nấu, ấm chè sôi lên phải giữ vừa lửa. Lửa to nước trong ấm sẽ trào, nhỏ lửa nước chè ít xanh và không lấy hết được nhựa cây chè. Khi nấu cũng không để ấm chè sôi quá lâu, vì như thế sẽ mất đi tinh chất của cây chè. Ấm chè sôi cỡ 15 phút là vừa.

     Uống nước chè xanh phải có cách riêng mới thưởng thức hết vị ngon. Ở quê tôi ngày xưa không có thói quen uống nước chè xanh bằng ly thủy tinh mà bằng tô, bát sứ có nắp đậy. Nhìn bát nước chè xanh trong vắt như màu lá chuối non mơn mỡn, hiện lên những hoa văn trang trí của bát sứ khiến lòng thêm lâng lâng cảm xúc. Uống nước chè xanh chỉ hớp từng hớp một để nghe vị chát chát, vừa  ngọt ngọt,bùi bùi, vừa thanh dịu thấm dần vào lưỡi mới cảm nhận hết vị ngon của lá chè xanh. Uống nước chè xanh không được nóng quá hoặc nguội quá,chỉ vừa ấm là đủ. Hương vị nước chè xanh thấm vào cơ thể nghe như hương vị của nắng, của gió, vị ngọt chát ngai ngái của đồi đất quê hương…Bên cạnh các dụng cụ chuẩn bị đi làm đồng ,bố tôi bao giờ cũng cẩn thận mang theo ấm chè xanh như một vật quí. Trong niềm vui được mùa của vụ gặt, nghỉ giữa buổi bát nước chè xanh chuyền tay nhau, câu chuyện thêm râm ran, tiếng cười như nở hoa trên đồng ruộng. Chợt nhớ câu hát của nhạc sĩ An Thuyên :

                    Bao ân tình mộc mạc làng quê,

                    Trưa nắng hè gọi nhau râm ran chè xanh…

       Sau này phải đi ở xa, mỗi khi trở về tôi thường ghé vào quán nước đầu làng .Trong túp lều tranh tre nứa lá, ngồi uống bát nước chè xanh từ bàn tay của cụ già có dáng dấp giống mẹ tôi ngày xưa trao cho, mắt thơ thẩn mơ màng nhìn ra xa ngoài Đồng Rau, Đồng Biền Xứ thấy những sóng lúa nhấp nhô đuổi nhau tít tắp, những cánh cò trắng chao lượn dập dờn, tôi cảm nhận cái mùi vị đặc trưng của quê hương, thấy lòng mình cũng xôn xao như những sóng lúa ngoài kia …